Lerarenopleiding: stage

Stageconcept

In de educatieve masteropleidingen aan de VUB staat de praktijk (30 ECTS) centraal. De stages starten dan ook al vroeg in de opleiding. De stagecontexten worden steeds complexer naarmate de opleiding vordert: van exploratie in het stadslabo en werken met individuele leerlingen in de tutorstage, over vormgeven van een leeromgeving via co-teachingof begeleid lesgeven tot zelfstandig lesgeven en participeren in vakoverschrijdende projecten. Deze graduele opbouw laat toe om de basiscompetenties, essentieel voor het lerarenberoep, geleidelijk te ontwikkelen. Gelijktijdig met de stages worden theoretische kaders aangereikt die gericht ondersteunen in het vormgeven van de praktijk.

De figuur rechts biedt een overzicht van de stage-activiteiten die deze groei ondersteunen.

Stageomvang en -vorm

Doorheen je opleiding loop je verschillende soorten stages, binnen verschillende opleidingsonderdelen. Hieronder vind je een overzicht van de opleidingsonderdelen waarbinnen je stage loopt, met aanduiding van de omvang en stagevorm.

Stageplaatsen

Je mag stage lopen in verschillende onderwijsniveaus en onderwijsvormen:

• Secundair onderwijs (ASO, BSO, KSO en/ of TSO)
• Buitengewoon secundair onderwijs
• Secundair na secundair (Se-n-Se-)
• Hoger beroepsonderwijs (hbo)
• Hoger onderwijs en volwassenenonderwijs

Minstens 12u van de stage moet je afleggen in de tweede en/ of derde graad van het secundair onderwijs, aangezien het diploma van leraar hiervoor rechtstreeks onderwijsbevoegdheid geeft.

Je kan ook een deel van de stage kan lopen in een bredere formele educatieve setting. Dergelijke stage kan voor maximum 10 stage-uren gevaloriseerd worden. Tot de mogelijkheden behoren: educatieve organisaties (bijvoorbeeld musea), bedrijven (als training) etc. Neem contact opmet je stagebegeleider als je van deze mogelijkheid gebruik wil maken. 

Plaats en omvang van de stage

Doorheen je opleiding loop je verschillende soorten stages, binnen verschillende opleidingsonderdelen. Hieronder vind je een overzicht van de opleidingsonderdelen waarbinnen je stage loopt, met aanduiding van de omvang en stagevorm.

In het programma is ruimte voorzien om twee vakdidactieken te volgen. Elke vakdidactiek verleent je een vereist bekwaamheidsbewijs voor één of meerdere vakken in het secundair onderwijs. Ga hier na tot welke onderwijsbevoegdheden je vakdidactieken leiden. Je loopt evenveel stage voor beide vakdidactieken. In geval je slechts één vakdidactiek volgt, dien je in het vak Professioneel leraarschap het voorziene aantal stage-uren te presteren voor je ene vakdidactiek.

Je komt dan misschien in aanmerking voor het statuut van Leraar-in-Opleiding (LIO). Als LIO-student kan je onder bepaalde omstandigheden je lesopdracht inzetten als praktijk (tot maximum 27 ECTS). Neem contact op met de trajectbegeleider om te bekijken of jij hiervoor in aanmerking komt.

Stageadministratie

De stagetoewijzing en -organisatie gebeurt in verschillende stappen.

1. Intakegesprek
   Het intakegesprek is een gesprek dat je eenmalig, bij de start van je opleiding, voert met één van je vakstagebegeleiders (voor studenten van campus Etterbeek) of met één van je onderwijsleerbegeleiders (voor studenten van campussen Anderlecht-Diest-Leuven). Tijdens dat gesprek bespreek je onder andere je voorkeuren voor stage (onderwijsniveau, regio etc.). Het intakegesprek gebeurt bij voorkeur voor de start van het academiejaar. Maak daarom zo snel mogelijk een afspraak via mail of afsprakenkalender met je vakstagebegeleider of onderwijsleerbegeleiders.
    
2. Stagematching
   Onmiddellijk na de start van het academiejaar (ten laatste eind september) koppelen de vakstagebegeleiders, onderwijsleerbegeleiders en stagecoördinator studenten aan één of meerdere stageplaatsen. De matching wordt bepaald door de mogelijkheden van de stage-aanbieders en houdt zoveel mogelijk rekening met je voorkeuren. Eén van je vakstagebegeleiders of onderwijsleerbegeleiders zal je informeren over de stageplaatsen die je toegewezen zijn.
    
3. Stage-aanvraag
   Van zodra je stageplaats(en) toegewezen is (stagematching) neem je contact op met de school om de stage-aanvraag te formaliseren. De meeste stageplaatsen vragen van studenten om dat eerst digitaal te doen via lerarenstage.be. Volg deze instructies om je aanvraag via lerarenstage.be te regelen. Andere scholen vragen van studenten om meteen een bezoek in te plannen. 
   De stagebegeleider of onderwijsleerbegeleider laat je na de stagematching weten welke afspraken met jouw stageplaats(en) hierover zijn gemaakt.
    
4. Stage-overeenkomst
   Van zodra je (een) stageplaats(en) toegewezen krijgt, breng je je stageovereenkomst en risico-analyse (zie onderaan deze pagina voor meer informatie over de risico-analyse) in orde. De stageovereenkomst is niet enkel belangrijk om de stage te officialiseren en te starten, maar ook om in orde te zijn met de verzekeringen. Meer informatie over de polissen vind je hier. 
   Loop je meerdere stages op eenzelfde stageplaats dien je slechts 1 stageovereenkomst in te dienen. 
   Het behoort tot de opdracht van de student om deze overeenkomst en eventueel aanvullende documenten correct in te (laten) vullen. 
   Je levert de stage-overeenkomst tijdig - uiterlijk 7 dagen voor aanvang van de stage - in drievoud en ondertekend door jou en de stageschool in op het secretariaat van je campus. 
    
5. Stageplanning
   De planning van je stages dient in een online tool ingevuld te worden ten laatste één week voor je eerste stageles- of begeleidingsessie. De stagebegeleider bepaalt op basis van je stageplanning wanneer hij/zij zal langskomen tijdens je stage. Vind hier de instructies om correct met deze stageplanningstool te werken. 

Lerarenstage.be

Heel wat scholen kennen hun stageplaatsen toe via de applicatie lerarenstage.be. Ook wij proberen dat zoveel als mogelijk te doen. Lerarenstage kan je enkel gebruiken voor secundaire scholen (dus niet voor hoger onderwijs, CVO’s etc.) die actief zijn op het platform (reeds 84%). Volg onderstaande stappen als ook jij je stage via deze weg kan aanvragen. 

Stap 1: Een eerste keer inloggen

Ga naar lerarenstage.be en bekijk dit filmpje. Daarin wordt uitgelegd hoe je best inlogt. Ga vervolgens naar de applicatie van lerarenstage.be en log in.

Stap 2: Je profiel aanmaken

Bekijk dit filmpje. Daarin wordt uitgelegd hoe je een profiel aanmaakt.

Stap 3: Je aanvra(a)g(en) voor stageplaats(en) voorbereiden

Bekijk dit filmpje om te weten te komen hoe je via de applicatie een aanvraag voor stage opmaakt. 

Je hebt van je stagebegeleider één of meerdere stagescho(o)l(en) toegewezen gekregen. In die mailing is opgenomen welke stage je in welke school zal lopen, en dusdanig zal moeten aanvragen. Gebruik de templates om de juiste gegevens op te nemen in je aanvraag. 

Alle stages die je in eenzelfde school loopt bundel je tot één stage-aanvraag aan die school. Loop je stage in meerdere scholen dien je bijgevolg evenveel aanvragen te versturen. 

Binnen elke stage-aanvraag kan je één of meerdere templates opnemen. Het aantal templates dat je opneemt hangt af van de stages die je die school wil lopen. In elke template is immers een aanvraag voor een bepaalde stagevorm voorbereid. Het is mogelijk (en zelfs waarschijnlijk) dat je voor eenzelfde school meerdere templates moet gebruiken. Volgende templates zijn beschikbaar:

• Template “Tutorstage” gebruik je om het kader van het opleidingsonderdeel Leren van individuele leerlingen een tutorstage aan te vragen. Als je tutorstage via een ander platform aangevraagd moet worden (vb. Buddy Leuven), via een centraal gecoördineerd project verloopt (vb. tutorlezen) of niet in een secundaire school plaatsvindt, hoef je geen tutorstage aan te vragen via lerarenstage.be.
• Template “Co-teachingstage” gebruik je om in het kader van één of meerdere opleidingsonderdelen Vakdidactiek 1 je uren participerende observatie en co-teaching aan te vragen. In geval je de vakdidactiek LO opneemt kan je in het kader van het opleidingsonderdeel Vakdidactiek LO 1 gebruik maken van de template “Tutorstage LO”.
• Template “Co-teaching en begeleide stage” gebruik je om in het kader van één of meerdere opleidingsonderdelen Vakdidactiek 2 de uren co-teaching en begeleide stage aan te vragen.
• Template “Begeleide en zelfstandige stage” gebruik je om in het kader van het opleidingsonderdeel Professioneel leraarschap de uren begeleide en zelfstandige stage aan te vragen.
• Template “Onderzoekende School?!” gebruik je uitsluitend als je in het kader van je masterproef aan Onderzoekende School?! deelneemt. Je kan jein dat geval je stageaanvraag vervolledigen met deze template. 

De templates zijn vooraf ingevuld met standaard informatie (vb. de periode waarin de stage moet plaatsvinden, het aantal te presteren uren, de spreiding van de stage-uren). Je kan elk veld aanpassen in functie van jouw specifieke situatie. Doe in elk geval volgende: Duid de vakken aan waarvoor je in deze school stage wil lopen.

Let op: het gaat niet noodzakelijk om de naam van je vakdidactiek maar om de vakken waarin je wil lesgeven. Zo kan het zijn dat een school geen biologie inricht, maar wel natuurwetenschappen. In dat geval vraag jij in het kader van vakdidactiek biologie aan om stage te lopen voor het vak natuurwetenschappen. Het is dus noodzakelijk dat je op voorhand controleert welke vakken de school aanbiedt. Dat kan via de database van het Departement Onderwijs en Vorming. 

Lees voorts elk van de velden goed na en controleer of ze ook voor jou op deze manier kloppen. In de situaties onderaan deze pagina dien je in elk geval aanpassingen te maken. Bij twijfel over je stageaanvragen kan je steeds terecht bij je stagebegeleider of onderwijsleerbegeleider.

Stap 4: Je aanvraag verzenden

Je stagebegeleider controleert je voorbereiding. Bij goedkeuring wordt deze automatisch verstuurd naar je stagescho(o)l(en). Je hoeft dus zelf niets te doen.

Stap 5: Je aanvraag wordt goedgekeurd

Eens je aanvraag door de school is goedgekeurd krijg je hiervan bericht. Dan kan je rechtstreeks contact opnemen met je mentoren. In geval je stageaanvraag niet wordt goedgekeurd neem je zo snel mogelijk contact op met je stagebegeleider(s). 

Templates aanpassen

Volg je de vakdidactiek LO? 

• Gebruik voor het opleidingsonderdeel Vakdidactiek LO 1 de template “Tutorstage LO”. 
• Gebruik voor je andere vakdidactiek deel 1 de template “Co-teachingstage”. Daarin halveer je het aantal stage-uren, ook in de onderstaande toelichting.
• Voor de stage in het kader van de stage voor Vakdidactiek 2 gebruik je de template “Co-teaching en begeleide stage”:
  -In geval je 2 vakdidactieken opneemt (LO en vb. biologie) pas je de uren aan: 14u wordt 19u. In de onderstaande toelichting verduidelijk je dat je voor LO 10u begeleide stage presteert. De uren voor de andere vakdidactiek blijven behouden.
  -In geval je 1 vakdidactiek volgt (LO en Onderwijsinnovatie en technologie) pas je de uren aan: 14u wordt 12u. In de onderstaande toelichting verduidelijk je dat je voor LO 2u co-teaching en 10u begeleide stage presteert.
• Voor de stage in het kader van de stage voor Professioneel leraarschap gebruik je de template “Begeleide en zelfstandige stage”: 
  -In geval je 2 vakdidactieken opneemt (LO en vb. biologie) pas je de uren aan: 20u wordt 30u. In de onderstaande toelichting verduidelijk je dat je voor LO 10u begeleide en 10u zelfstandige stage presteert. De uren voor de andere vakdidactiek blijven behouden.
  -In geval je 1 vakdidactiek opneemt (LO en Onderwijsinnovatie en technologie) verduidelijk je dat je voor LO 10u begeleide en 10u zelfstandige stage presteert. 

Ben je LIO-student en dien je bijkomende stage-uren te presteren?

• Vraag dan je extra stage aan in het kader van het opleidingsonderdeel Professioneel leraarschap en gebruik daarvoor het template “Begeleide en zelfstandige stage”. 
• Pas het aantal uren aan dat jij nog moet presteren, ook in de tekst waarin een bijkomende toelichting wordt gegeven.
• In geval er met je stagebegeleider een andere stageperiode is afgesproken kan je ook dat aanduiden.

Volg je slechts 1 vakdidactiek en Onderwijsinnovatie en technologie?

In dat geval dien je in de template “Begeleide en zelfstandige stage” aan te passen: Het aantal te presteren stage-uren vermeerdert van 20u naar 30u. In de toelichting verander je de tekst zodanig dat duidelijk wordt dat je alle uren voor je ene vakdidactiek presteert (15u begeleide en 15u zelfstandige stage). In overleg met je stagebegeleider kan je de periode en spreiding van de uren aanpassen.

Loop je voor elke vakdidactiek stage in een andere school? 

• Halveer dan de te presteren stage-uren in de templates “Co-teachingstage”, “Co-teaching en begeleide stage” en “Begeleide en zelfstandige stage” per school. Dien zo bij elke school een aanvraag in met de helft van de stage-uren.
• Pas ook de tekst in de bijkomende toelichting op die manier aan.

Volg je Leren van individuele leerlingen in semester 2?

Pas dan de periode aan naar semester 2 (februari – mei 2020).

Stagedocumenten per opleidingsonderdeel

Hier vind je documenten die relevant zijn voor mentoren om je maximaal te begeleiden tijdens de stages binnen de opleidingsonderdelen Vakdidactiek 1, Vakdidactiek 2 en Professioneel leraarschap. Voor verdere informatie over de doelen, aanpak, verwachtingen, inhouden of evaluatiemodaliteiten van deze en andere opleidingsonderdelen verwijzen we naar de betreffende Canvasruimtes en ECTS-fiches.